اخذ تابعیت اتریش

اخذ تابعیت اتریش

مبنای اخذ تابعیت اتریش در درجهۀ نخست بر پایهۀ اصل تابعیت فرزند «jus sanguinis» است. به عبارت دیگر معمولاً در صورتی که یکی از پدر یا مادر اتریشی باشند (صرف نظر از محل تولد) فرد تابعیت اتریش را اخذ می­کند. در این مقاله سعی بر این داریم تا راه های مختلف اخذ تابعیت اتریش را که بیشتر رایج می باشد تشریح نماییم. دقت کنید اگر اقامت اتریش را دارید و در پی اخذ تابعیت اتریش هستید حتما به وکیل مهاجرتی نیاز خواهید داشت تا قوانین تابعیت اتریش را بشناسید و در مسیر آن مطمئن قدم بردارید.

اخذ تابعیت اتریش از طریق تولد

تولد در اتریش به تنهایی به معنی اخذ تابعیت اتریش نیست. ولی می­تواند منجر به تخفیفی در شروط اقامت برای اخذ تابعیت اتریش به عنوان یک شهروند اتریشی  شود. بچه­ های سر راهی زیر ۶ ماه قانوناً اخذ تابعیت اتریش می­کنند.

تولد از پدر و مادری اتریشی

فرزندی که از دو پدر و مادر اتریشی متولد می­شود اخذ تابعیت اتریش نموده و تبعۀ این کشور بشمار می­ رود (بدون در نظر گرفتن وضعیت تأهل پدر و مادر). اگر پدر و مادر در زمان تولد فرزند ازدواج کرده باشند، تابعیت اتریشی پدر یا مادر کافی است، مادامی که فرزند پس از تاریخ ۱ سپتامبر ۱۹۸۳ متولد شده باشد. در مورد افرادی که پیش از آن تاریخ متولد شده باشند باید ذکر شود که پدر آن­ها حتماً باید دارای تابعیت اتریش باشد. فرزندانی که (پیش از آن تاریخ) از یک مادر اتریشی و پدر غیراتریشی متولد شده باشند واجد شرایط اخذ تابعیت اتریش نیستند. اگر پدر و مادر ازدواج نکرده باشند، خود به خود ملیت مادر به فرزند تعلق گرفته و او تابعیت اتریش را اخذ می­نماید. فرزند در صورتی می­تواند ملیت اتریشی پدر را اخذ کند که خود به پدر کودک بودن اقرار کند یا در طول ۸ هفته پس از تولد دادگاه این امر را تائید نماید. اگر پدر و مادر کمی پس از تولد ازدواج کنند، فرزند خود به خود تابعیت اتریشی پدر و مادرش را اخذ می­نماید. اگر فرزند در آن زمان بالای ۱۴ سال سن داشته باشد، رضایت و موافقت خود فرزند جهت اخذ تابعیت اتریش لازم است.

اخذ تابعیت به عنوان یک شهروند اتریشی

پس از ۱۰ سال اقامت متوالی در اتریش می­توان برای اخذ تابعیت اتریش درخواست داد.

سایر شرایط لازم عبارتند از:

• دانش زبان آلمانی «با توجه به شرایط شخص خارجی»
• چشم ­پوشی از تابعیت خارجی (با توجه به قوانین کشور مبدأ شخص متقاضی)، مگراینکه چنین چیزی غیرعملی باشد.

ممکن است در برخی موارد استثنایی از این شرط چشم­پوشی شود.

اخذ تابعیت به عنوان یک شهروند اتریشی پس از ۱۰ سال اقامت متوالی در این کشور اختیاری است.

برخی نکات مربوط به شرایط اقامت

در موارد زیر شرط اقامت ممکن است کاسته شده یا از آن چشم­پوشی گردد:

• پناهندگان شناخته شده (۶ سال)
• اتباع سایر کشورهای منطقه اقتصادی اروپا (۶ سال)
• افراد متولد شده در اتریش
• اتباع سابق اتریش
• افرادی که از دانش زبان آلمانی در سطح B2 برخوردار هستند یا ثابت می­کنند که ۶ سال اقامت متوالی در اتریش داشته­اند.

حق اعطای تابعیت اتریش

برخی افراد از طریق فرآیند ساده­ تری محق اخذ تابعیت اتریش هستند.اغلب برای فرزندان خردسال فردی که تابعیت اتریش را اخذ می­کند نیز تابعیت اتریشی اعطا می­شود.

همسر اتباع اتریش

در این بخش می پردازیم به شرایط ازدواج با تبعۀ اتریشی:

• باید حداقل ۵ سال از ازدواج آن­ها سپری شده باشد.
• متقاضی همسر نیز باید به مدت حداقل ۶ سال با دارا بودن مجوز اقامت (Niederlassungsbewilligung) در اتریش زندگی کرده باشد.

در میان تمام کشورهای عضو اتحادیه اروپا تاکنون این محدودکننده ­ترین قانون در ارتباط با اخذ تابعیت کشور مقصد برای همسران خارجی  بشمار می­رود.

اقامت طولانی در اتریش

فردی که به مدت ۳۰ سال یا در موارد «یکپارچگی شغلی و شخصی پایدار» به مدت ۱۵ سال در اتریش زندگی کرده باشد محق اخذ تابعیت اتریش است.

اتباع سابق اتریش

• اتباع سابق اتریش که به غیر از دلایلی نظیر ترک کشور یا محرومیت تابعیت خود را از دست داده­اند، ممکن است پس از ۱ سال اقامت در اتریش دوباره تابعیت این کشور را اخذ نمایند.
• تابعیت اتریشی باید ۱۰ سال پیش از از دست دادن آن اخذ شده باشد.
• فردی که در کودکی تابعیت اتریشی خود را از دست بدهد (به دلایلی غیر از محرومیت) ممکن است در صورت اعلام کردن در طی ۲ سال پس از ۱۸ سالگی دوباره تابعیت اتریش را اخذ کند.

افراد بدون تابعیت، متولد اتریش

افرادی که تابعیت هیچ کشوری را دارا نیستند و در اتریش متولد می­شوند در طی ۲ سال پس از ۱۸ سالگی می­توانند تابعیت اتریش را اخذ نمایند، البته به شرطی که ۱۰ سال تمام در اتریش زندگی کرده باشند و ۵ سال پیش از درخواست به طور متوالی در اتریش ساکن بوده باشند.

انتصاب به مقام استادی در یک دانشگاه اتریشی

باتوجه به این حقیقت که انتصاب به مقام استادی در دانشگاهی اتریشی یا سایر مؤسسات آموزش عالی باید به عنوان مقامی دولتی پیش از ۲۰۰۱ ثبت شده باشد، اتباع خارجی هنگامی که به عنوان مقامی دولتی ثبت می­شدند بدون درخواست یا اجباری برای درخواست رسماً تابعیت اتریش را اخذ می­نمودند.

ورود اتریش به اتحادیه اروپا به این معنی است که اتباع سایر کشورهای اتحادیه اروپا اکنون به اندازۀ اتریشی­ ها از امکان کاریابی و استخدام در اتریش برخوردار هستند (در نتیجه­ی ادغام گسترده­تر اروپا). به این ترتیب اعطای خود به خودی تابعیت به اساتید تنها برای اتباع کشورهای غیراتحادیه اروپا معتبر بود. با این حال از ۱ سپتامبر ۲۰۰۱ مقام استادی دانشگاه انحصاراً به عنوان اشتغال بخش خصوصی آگهی می­شود. در نتیجه قانون اعطای خود به خودی تابعیت به اتباع خارجی منتصب به مقام استادی منسوخ شده است. بنابراین این بخش از مقاله با توجه به نخستین قانون پاکسازی قانون اساسی فدرال در تاریخ ۴ ژانویه ۲۰۰۸ دیگر اعتباری ندارد. به موجب آن با تجدید نظر بر این قانون در سال ۲۰۰۸ آیین­ نامۀ اساتید منسوخ شد. به علاوه همسر و فرزندان مجرد و کوچک همان اساتید که هنوز به عنوان مقامی رسمی شناخته می­شدند نیز تابعیت اتریش را در صورت اطلاع دادن و در طول یک سال پس از پذیرش پدر و مادر یا همسر به عنوان تبعه اخذ کردند. در این مورد خاص دارا بودن تابعیت دوگانه مجاز بود. بررسی مجلس در مورد تعداد افرادی که به این روش، اخذ تابعیت اتریش کرده ­اند نشان داد که هیچ اطلاعاتی دربارۀ این مورد وجود ندارد.

از دست دادن تابعیت اتریش

یک تبعۀ اتریشی که تابعیت دیگری را داوطلبانه اخذ می­کند، تابعیت اتریشی خود را از دست می­دهد. در موردی که مجوز حفظ تابعیت اتریش از قبل اخذ شده باشد فرد تابعیت خود را از دست نمی­دهد. چنین چیزی ممکن است مشکل باشد زیرا هدف قانون­گذار کاهش دادن تعداد افرادی است که دارای تابعیت دوگانه هستند.

در مواقعی که جمهوری اتریش به خواست خود تابعیت دوگانه را اعطا کند، فرد تابعیت اتریشی خود را از دست نمی­دهد (وقتی فرد در هنر، ورزش، علم، اقتصاد و غیره مشهور باشد) یا در مواقعی که در صورت نداشتن تابعیت دوم فرد با مشکلات و سختی مواجه شود.  برای مثال اگر یک تبعۀ اتریشی به دلیل زندگی در آمریکا قصد دارد تابعیت این کشور را اخذ نماید و بدون دارا بودن تابعیت آمریکا ممکن است گرین کارت خود به دلیل سفر کاری ۱۸۰ روزه در هر سال از دست بدهد، آنگاه چنانچه برای مجوز حفظ تابعیت اتریش درخواست بدهد درخواست او معمولاً پذیرفته می­شود.

بخش مهم این است که درخواست حفظ تابعیت اتریش پیش از اخذ تابعیت دیگر باید انجام شود. در غیر این صورت تابعیت اتریشی خود به خود به محض اخذ یک تابعیت خارجی باطل می­گردد. به خاطر بسپارید که قانون ممکن است در هر زمانی تغییر کند. به علاوه با خدمت کردن در یک ارتش خارجی نیز تابعیت اتریش خود به خود باطل می­شود.

ویزا سفر آزاد

شرایط اخذ ویزا برای اتباع اتریشی محدودیت­ هایی است که مقامات سایر کشورها به اتباع اتریش تحمیل کرده­اند. در سال ۲۰۱۴ اتباع اتریشی دارای ویزا آزاد یا ویزای دسترسی ورود به ۱۷۱ کشور را داشتند که گذرنامۀ اتریش را در رتبۀ ۴ام جهانی قرار می­داد.

تابعیت دوگانه

قانون اتریش به طور قابل ملاحظه­ای تابعیت دوگانه را محدود می­کند. به طور کلی فقط اتباع اتریشی که در گروه­های زیر قرار می­گیرند ممکن است بتوانند یک تابعیت خارجی اخذ نمایند:

• افرادی که هنگام تولد تابعیت دیگری را اخذ می­کنند، نظیر فرزندان پدر و مادری اتریشی که در کشوری خارجی متولد می­شوند که خود به خود تابعیت آن کشور را اخذ می­نمایند یا افرادی که از پدر و مادری خارجی و اتریشی متولد می­شوند.
• اتباع اتریشی که قادر به نفی تابعیت دیگر خود نیستند.
• افرادی که براساس انتصاب به مقام استادی در دانشگاهی اتریشی تابعیت اتریش را اخذ می­کنند.
• اتباع اتریشی که با مجوز حفظ تابعیت اتریش در کشور دیگری تابعیتی خارجی اخذ می­کنند. به عنوان یک مثال معروف می­توان هنرپیشه و سیاست­مدار آرنولد شوارتزنگر را نام برد که تابعیت آمریکا را اخذ کرد ولی جهت حفظ تابعیت اتریشی خود مجوز ویژه به او اعطا شد.

در تاریخ ۱۳ ماریس ۱۹۳۸ تا ۲۷ آوریل ۱۹۴۵ قانون تابعیت آلمان به اتریش گسترش یافت. پس از برقراری دوباره اتریش افرادی که در آن تاریخ تابعیت اتریش را اخذ می­کردند تابعیت آلمان را از دست می­دادند.

تابعیت اتحادیه اروپا

اتباع اتریش همچنین اتباع اتحادیه اروپا نیز بشمار می­روند، در نتیجه از حقوق جابه­ جایی آزاد در اروپا برخوردار هستند و حق رأی در پارلمان اروپا را دارند.

بازگرداندن تابعیت اتریشی از دست رفته نجات یافتگان هولوکاست و فرزندانشان

مقرراتی نیز برای یهودیان اتریشی که تابعیت اتریشی خود را به فرمان رژیم نازی از دست دادند وجود دارد تا علی رغم دارا بودن تابعیت کشوری دیگر دوباره آن­ها و فرزندانشان تابعیت اتریش را اخذ نمایند.

همان گونه که مطالعه فرمودید اخذ تابعیت اتریش طبق قوانین و مقررات خاصی امکان پذیر است. توجه داشته باشید که قوانین اخذ تابعیت اتریش از زیر شاخه های حقوق بین الملل خصوصی است به همین جهت مراجعه به وکیل مهاجرت به اتریش و کارشناس حقوقی که بر قوانین اتریش احاطه داشته باشد، اخذ تابعیت اتریش را برای متقاضیان مهاجرت به این کشور تسهیل می نماید. بعلاوه آگاهی از طرق مهاجرت به اتریش همانند مهاجرت تحصیلی به اتریش، اخذ اقامت کاری در اتریش، ویزاهای مربوط به ثبت شرکت و سرمایه گذاری که مقدمه ای برای اخذ اقامت دائم و اخذ تابعیت در اتریش به حساب می آید نیاز به راهنمایی و مشاوره با وکیل مهاجرت به اتریش دارد.

نگارنده: علی رضا خرم شاهی