اخذ اقامت از طریق تولد

اخذ اقامت از طریق تولد

آیا در رابطه با اخذ اقامت از طریق تولد چیزی شنیده اید؟ آیا از قوانین کشورها در رابطه با اخذ اقامت از طریق تولد اطلاع دارید؟ آیا می دانید می توان مطابق قوانین موضوعه در برخی کشورها به اخذ اقامت از طریق تولد مبادرت نمود؟

درسال های اخیر برای بسیاری از علاقه مندان مهاجرت این سوالات مطرح گردیده است که اساسا امکان اخذ اقامت از طریق تولد فرزند در خاک کشور دیگری امکانپذیر است یا خیر. در همین راستا و به منظور رفع شبهات و سوالات این دسته از دوستان، مقاله ی حاضر با ملاحظه مجموعه قوانین مدون در حقوق داخلی بسیاری از کشور در سدد ارایه ی پاسخی مناسب و در خور بر آمده است. شایان توجه است برای پاسخگویی به سوالات فوق می بایست به ارایه تعریف از برخی واژگان براییم.

تابعیت و اقامت

در رابطه با واژگان تابعیت و اقامت در حوزه ی قوانین بین الملل  در مجموعه قوانین مدون و اصول حقوقی تعریف متقن و مشخصی ارایه نگردیده و به ناچار و با توجه به عرف و همچنین مجموعه کتب حقوقی مشروح به شرح ذیل تعاریفی ارایه می گردد. در تعریف واژه تابعیت می بایست بیان داشت که تابعیت عبارت است از علقه و رابطه ی سیاسی احساسی حقوقی و همچنین معنوی میان تبعه ی یک کشور با آن. به عبارت دیگر در لوای رابطه ی فوق اتباع یک کشور نه تنها فارغ از اینکه دارای حقوق و تکالیف مشخص و تعریف شده ای نسبت به کشور خویش هستند بلکه ازسوی اتباع آن کشور نیز از یک حس درونی ملی که گاها از آن به عرق تعبیر می گردد نسبت به خاک آن برخوردار بوده و همین امر نیز پدید آورنده ی حس ملی گرایی می باشد. در همین راستا و با توجه به وجود رابطه ی مزبور که از آن با عنوان تابعیت یاد می گردد، دولت ها خود را موظف می دانند که در همه حال از اتباع خود حمایت نمایند. اما در برابر واژه تابعیت واژه دیگری نیز وجود دارد با عنوان اقامت که شباهت های بسیاری با واژه تابعیت داشته اما از جهات بسیاری با آن متفاوت است. در تعریف اقامت در زبان حقوق بین الملل می بایست بیان داشت اقامت عبارت است از داشتن حق سکونت کار زندگی تحصیل ویا هر کدام از آنها در کشوری دیگر که فرد تابعه آن نبوده یا به عبارت دیگر شهروند آن محسوب  نمی شود.

با توجه به تعاریف ارایه شده در رابطه با واژگان تابعیت و اقامت باید بیان داشت که اشخاصی که تابعیت کشور خاصی را دارند در برابر حمایت سیاسی کشور متبوع خود که حق آنها می باشد، می بایست تکالیفی را نیز بر عهده گیرند. به عنوان مثال انجام خدمت وظیفه عمومی را می توان مصداقی از این تکالیف قلمداد نمود. با توجه به این مسیله که تفاوت میان تابعیت و اقامت را تا حدی تشریح نمودیم حال می بایست به این سوال پاسخ داد که اساسا طرق اخذ اقامت از طریق تولد چگونه خواهد بود؟

راه های اخذ تابعیت از طریق تولد

با عنایت و توجه به مجموعه قوانین بین المللی و همچنین با بررسی قوانین داخلی کشورها می بایست بر آن بود که اساسا تابعیت از طریق تولد می تواند به دو طریق کلی امکانپذیر است.

• اصل خاک: مطابق این اصل و این سیستم بسیاری از کشورها قوانین داخلی خود را به گونه ای تدوین نموده اند که چنانچه فرزندی در خاک این کشورها متولد شود تابعیت آن کشور را اخذ خواهد نمود. اتخاذ این رویه قانونگذاری ارتباط مستقیم با سیستم حقوقی آن کشور خواهد داشت. به عبارت بهتر کشورهایی که دارای سیستم حقوقی کامن لا یا حقوق عرف می باشند معمولا گرایش بیشتری به انتخاب اصل خاک برای اعطای تابعیت به افراد بوده و به طور ساده تر مهاجر پذیر تلقی می گردند. مطابق عرف حقوق بین الملل منظور از واژه خاک نه تنها مرز خاکی آن کشور بلکه سفارت خانه های آن کشور در سایر کشورها، هواپیماها و کشتی های دولتی را شامل می شود. کشورهایی همچون امریکا کانادا استرالیا نیوزلند برزیل و بسیاری از کشورهای امریکای جنوبی این اصل را برگزیده اند. نکته جالب توجه اینکه کشور انگلستان که خود بنیانگذار این اصل بوده در سال های اخیر رویه قانونگذاری خود را از اصل خاک به اصل خون تغییر داده است.
• اصل خون: مطابق این اصل بسیاری از کشور های دنیا سیستم اعطای تابعیت خود را به گونه ای تدوین نموده اند که تابعیت از طریق خون به نسل بعد منتقل می شود. به عبارت دیگر هر فردی که تابعیت و ملیت این گونه کشور ها را دارا باشد تابعیت کشور متبوع خود را به فرزند خود نیز منتقل می نماید. معمولا کشورهایی که سیستم حقوق نوشته یا سیویل لا را اتخاذ می نماید در اعطای تابعیت اصل خون را بر می گزینند. کشورهایی چون فرانسه المان اتریش بلژیک و ایران از این دسته اند. همچنین کشور انگلستان که تا چندی پیش خود در زمره و پرچمدار کشور های دارای سیستم خاک در زمینه اعطای تابعیت از طریق تولد بود در سال های اخیر رویکرد خود را تغییر داده و سیستم خون را به عنوان سیستم اصلی خود برای اعطای تابعیت برگزیده است.

در رابطه با سیستم های اعطای تابعیت از طریق تولد اشاره به این نکته نیز ضروری است که معمولا قانونگذاری کشورها به منظور اینکه افراد بی تابعیت نبوده و یا اینکه گاها از داشتن دو تابعیت مختلف دچار مشکلاتی نگردند، یکی از این دو اصل را به عنوان سیستم اصلی اعطای تابعیت خود و اصل دیگر را به عنوان سیستم فرعی بر می گزینند.

با عنایت به مطالب پیش گفته می بایست این گونه نتیجه گیری نمود که غالبا کشور ها با توجه به نوع نظام حقوقی خود برای اعطای تابعیت از یکی از دو سیستم خاک یا خون استفاده می کنند. کشورهایی که سیستم خاک را بر می گزینند گرایش بیشتری نسبت به امر مهاجر پذیری داشته و در سمت مقابل نیز، کشورهایی که گرایش کمتری نسبت به پذیرش مهاجرین خارجی دارند سیستم خون را برای اعطای تابعیت از طریق تولد انتخاب نموده اند.