آثار ازدواج اتباع ایرانی با اتباع سوئدی در تابعیت و اقامت طرفین

آثار ازدواج اتباع ایرانی با اتباع سوئدی در تابعیت و اقامت طرفین

آثار ازدواج اتباع ایرانی و سوئدی بر تابعیت و اقامت طرفین چگونه میباشد؟ آیا قواعدی که تعیین کننده آثار ازدواج بر تابعیت و اقامت در کشور سوئد و ایران وجود دارد یکسان میباشد؟آیا آثار ازدواج یا تبعه خارجی طبق قوانین ایران و سوئد بعد از جدایی زوجین نیز باقی است یا به حالت اول بر میگردد؟ آیا تاثیر ازدواج بر مسئله اقامت و تابعیت به طرفین تحمیل میشود یا به اراده ی طرفین صورت خواهد گرفت؟ این مقاله سعی بر بررسی آثار ازدواج اتباع ایرانی و سوئدی با یکدیگر دارد.

قانون ایران در ارتباط با ازدواج اتباع خارجی

در قانون مدنی موادی در ارتباط با ازدواج اتباع ایران با اتباع خارجی وجود دارد که آثار ازدواج را بر مسئله تابعیت تعیین میکند همچنین بر اساس مواد ۱۰۵۹ و ۱۰۶۰ قانون مدنی نکاح زن مسلم با غیر مسلم جایز نیست و در مواردیکه هم که مانع قانونی وجود ندارد موکول به اجازه مخصوص از طرف دولت است . بر اساس قوانین ایران بر خلاف برخی کشورها ازدواج مستقیما بر مسئله تابعیت و در این مورد بین زن و مرد تفاوت قائل شده است و طبق بند ۶ ماده ۹۷۶ قانون مدنی دو زن تبعه خارجی که شوهر ایرانی اختیار کند تبعه ایران محسوب میشود در واقع تابعیت ایران بر وی تحمیل میشود در مقابل در صورت ازدواج زن ایرانی با اتباع خارجی مرد بر تابعیت خود باقی است و اگر بخواهد تابعیت ایرانی اخذ کند باید طبق قواعد اخذ تابعیت ایرانی اقدام نماید. طبق ماده ۹۸۷ قانون مدنی هرگاه زن ایرانی با اتباع خارجی مزاوجت نماید بر تابعیت ایرانی خود باقی است مگر این که تابعیت مملکت شود و به وی طبق قوانین آن کشور تحمیل شود.

قانون سوئد در ارتباط ازدواج با اتباع خارجی

• ازدواج اتباع سوئد با اتباع خارجی مستقیما بر مسئله تابعیت طرفین اثر نمی گذارد ولی ازدواج یکی از روش هایی است که اتباع خارجی بواسطه ی آن میتوانند اجازه ی اقامت در کشور سوئد را دریافت کنند که در این مورد نیازی به این نیست که طرف مقابلشان بر حتما تبعه سوئد باشد کسانی که اقامت دائم دارند نیز میتوانند اجازه ی اقامت همسرشان دریافت کنند در مورد اتباع کشورهای اتحادیه اروپا موقت یکی از زوجین میتواند منجر به اقامت دیگری بشود. این حق تنها در ارتباط زوجینی که ازدواج کرده اند وجود ندارد بلکه قانون کشور سوئد برای پارتنرهایی که با هم زندگی کرده اند هم چنین حقی را پیش بینی کرده است به این شرط که روابط آنها قانونی باشد ولی اگر هر دو زوج اتباع اتحادیه اروپا باشد لازم نیست که با هم زندگی کرده باشند. اگر کسی که حق اقامت در سوئد را دارد پناهنده باشد بر اینکه به همسرش اجازه اقامت بدهدلازم نیست که اقامتش دائمی باشد اقامت موقت کافی است.
• قوانین کشور سوئد پیش بینی کرده است که در صورتیکه زوجین بعد از اقامت در سوئد باهم زندگی مشترک داشته اند میتوانند تقاضای اقامت دائم بدهند و یک سال پیش از اخذ اقامت دائم میتوانند درخواست تابعیت و یک سال پس از اخذ اقامت دائم میتوانند درخواست تابعیت سوئد بنمایند پس زن یا مرد تبعه خارجی که با تبعه سوئد مزاوجت کرده است پس از ۲ سال زندگی مشترک میتواند اقامت دائم و یکسال پس از آن در خواست تابعیت سوئدی بنماید.
• ازدواج همجنس گرایان در سوئد

ازدواج همجنس گرایان زمانی صورت می گیرد که دو زوج همجنس به صورت قانونی زندگی مشترک شان را شروع می کنند و حقوق قانونی برای زوج ها پیش بینی شده است که از جمله حق سرپرستی فرزند و بیمه و حق ارث و تخفیف های مالیاتی و… می باشد.ازدواج همجنسگرایان در بسیاری از کشورهای اروپایی قانونی است که سوئد نیز جزء آن کشورها می باشد که ازدواج همجنسگرایان را به رسمیت شناخته است. همجنسگرایی از سال ۱۹۴۴ میلادی در سوئد قانونی شده است و از سال ۲۰۰۳ میلادی امکان گرفتن فرزند از پرورشگاه را نیز پیدا کرده اند و از ابتدای ماه می سال ۲۰۰۹ میلادی همجنسگرایان در سوئد حق قانونی ازدواج با یکدیگر را نیز پیدا کرده اند.

ازدواج اتباع ایرانی با اتباع سوئدی

بر اساس آنچه اشاره کردیم در صورتیکه مرد ایران با زن سوئدی ازدواج کند تابعیت ایرانی به زن سوئدی تحمیل میشود حال آنکه تابعیت سودی زن از وی سلب میشود یا خیر بستگی به این دارد که کشورهای ایران وسوئد تابعیت مضاعف را به رسمیت میشناسند یا خیر؟در کشور سوئد قبل از سال ۲۰۰۱ تابعیت مضاعف به رسمیت شناخته نبود ولی بعد از سال ۲۰۰۱ قانونی تصویب شد و تابعیت مضاعف را به رسمیت شناخت بر اساس آن دو تبعه خارجی که تحصیل تابعیت سوئد بنماید مجبور به ترک تابعیت سابق خود نمی باشد که همچنین هر سوئدی که اخذ تابعیت خارجی بنماید مجبور به ترک تابعیت سوئد نمیباشد و اما قانون مدنی ایران در ارتباط با تابعیت مضاعف ساکت است و اینکه آیا داشتن تابعیت مضاعف تخلف است یا خیر محل اختلاف نظر میباشد هرچند ضمانت اجرایی بازدارنده ایی در این مورد وجود ندارد. مرد ایرانی که زن سوئدی دارد نیز میتواند از امکاناتی که کشور سوئد برای همسر تبعه سوئدی قائل شده بهره مند گردد و اجازه اقامت در کشور سوئد را دریافت کند و پس از ۳ سال اقامت و دریافت اقامت دائم درخواست اعطای تابعیت سوئدی بنماید.

در صورت ازدواج زن ایرانی با مرد سوئدی طبق قواعد کشور سوئد تابعیت سوئدی بر زن ایرانی تحمیل نمی شود و زن میتواند تابعیت ایرانی خود را حفظ کند ولی اگر زن ایرانی بخواهد از این اختیار استفاده کند و از طریق حق اقامت دائم درخواست تابعیت سوئدی کند بر اساس تبصره ۱ ماده ۹۸۷ قانون مدنی ایران زن باید با تقاضا از وزارت امور خارجه و ارائه دلیل موجه موافقت وزارت امور خارجه را کسب کند در صورت کسب تابعیت سوئدی حق داشتن اموال غیر منقول تا حدی که موجب سلطه ی بیگانه شود را از دست میدهد.

بر گشت به تابعیت سابق بر اساس قوانین ایران و سوئد

قانون مدنی ایران برگشت به تابعیت سابق را در موردی که کسب تابعیت جدید در نتیجه ازدواج بوده است را پیش بینی کرده و بر اساس آن هرگاه زن ایرانی به تابعیت سوئدی در آمده باشد و پس از وفات شوهر یا تفریق به صرف تقویم درخواست به وزارت امور خارجه ایران با مدارک فوت شوهر یا سفر تفریق تابعیت ایرانی با تمام حقوق به وی داده شد و هرگاه زن سوئدی که از طریق ازدواج با مرد ایرانی تابعیت ایرانی کسب کرده باشد طبق قانون ایران در صورتیکه شوهرش فوت شده باشد یا طلاق حاصل شده باشد میتواند با اطلاع دادن به وزارت امور خارجه ایران به تابعیت سوئدی بازگردد ولی اگر شوهر فوت کرده باشد و زن از آن شوهر صاحب فرزند صغیر باشد تا سن ۱۸سالگی نمیتواند به تابعیت سوئدی برگردد که در این صورت حق داشتن اموال غیر منقول بیش از آنچه اتباع خارجی مجاز می باشند را ندارد و ظرف یکسال خروج تابعیتش باید آنها را انتقال بدهد قوانین سوئد نیز مورد مشابهی را پیش بینی کرده است و در صورتی که فردی در اثر درخواست تابعیت خارجی یا تحمیل تابعیت کشور دیگر تابعیت سوئدی اش را از دست داده باشد یا فرد زیر ۱۸ سالی که بواسطه تابعیت سوئدی خود از دست داده باشند میتوانند به محض درخواست به تابعیت سوئدی بازگردند. پس زن سوئدی میتواند به محض درخواست به تابعیت سوئدی بر گردد این درخواست به اداره مهاجرت سوئد در فرم مخصوص با پرداخت ۴۷۵ کرون صورت میگیرد.

نتیجه

قوانین کشور سوئد و ایران هرکدام به روش خود آثاری را برای ازدواج با تبعه خارجی در رابطه با مسئله تابعیت اثر میگذارد و این اثر گذاری صرفا از طریق مرد صورت میگیرد و قواعد در مورد مرد و زن یکسان صدق نمیکند ولی قواعد کشور سوئد به گونه ی دیگری است و ازدواج بر مسئله اقامت تبعه خارجی اثر میگذارد که بطور غیر مستقیم بر تابعیت اثز گذار است ولی بر خلاف قانون ایران این اثز گذاری تحمیلی نیست و تحت اختیار فرد است و همچنین تفاوتی بین زن و مرد از حیث اثرگذاری بر وضعیت اقامت و تابعیت طرف مقابل وجود ندارد.

نگارنده: شکوفه داداشی